วิถีเกษตรกรรุ่นใหม่ทำอย่างไรให้รวย?

เกษตรกรนับเป็นอาชีพดั้งเดิมที่ผูกพันกับวิถีชีวิตคนไทยมาช้านานที่ตกทอดกันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายายจนถึงรุ่นพ่อแม่ส่งต่อไปยังลูกหลาน แต่ด้วยความเชื่อที่คนรุ่นพ่อรุ่นแม่ปลูกฝังให้แก่ลูกหลานที่ว่าอาชีพเกษตรกรเป็นอาชีพที่ทำเท่าไหร่ก็ไม่รวยมีแต่หนี้สินความลำบาก แถมยังเป็นอาชีพที่ดูเหน็ดเหนื่อยต้องใช้แรงงานหนักตากแดดตากลมดูไม่มีความก้าวหน้า คนรุ่นพ่อรุ่นแม่จึงกัดฟันทำงานหนักเพื่อส่งลูกซึ่งเป็นคนรุ่นใหม่ให้หันไปเรียนสูงๆ เพื่อทำงานบริษัทเป็นลูกจ้างทำงานสบายๆ ในห้องปรับอากาศแทนจึงกลายเป็นค่านิยมผิดๆ ที่สั่งสมกันมาว่าทำเกษตรเป็นอาชีพที่ทำงานหนักแต่ไม่รวย การทำงานในห้องปรับอากาศทำงานบริษัทดูดีและภูมิฐานและรวยกว่าเป็นไหนๆ แต่ในความเป็นจริงเป็นความเชื่อและค่านิยมที่ไม่ถูกต้องมากนัก เพราะว่าอาชีพเกษตรกรเป็นอาชีพที่อิสระ เป็นเจ้านายตัวเองได้สบายไม่จำเป็นต้องมีใครมาสั่งงาน จริงอยู่ที่การทำอาชีพเกษตรเป็นงานหนักและมีภาพลักษณ์ไม่ได้หวือหวาหากเทียบกับอาชีพอื่น แต่อันที่จริงแล้วถ้าหากมีการบริหารจัดการที่ดีมีความรู้ต่อยอดอาชีพเกษตรกรจะเป็นอาชีพที่สร้างรายได้ให้ไม่รู้จบและเป็นอาชีพที่มั่นคงอาชีพหนึ่งทีเดียว

สมัยนี้การทำการเกษตรเป็นอาชีพที่คนรุ่นใหม่ให้ความสนใจหันกลับมาประกอบเป็นอาชีพมากขึ้น เนื่องจากการเปลี่ยนค่านิยมและความเชื่อที่ว่าเป็นเกษตรกรเป็นอาชีพที่ทำแล้วเหนื่อยทำแล้วจนมาเป็นการทำอาชีพอิสระที่เป็นเจ้านายตัวเอง และเป็นอาชีพสำคัญที่ประเทศขาดไม่ได้เปรียบเสมือนเป็นห้องครัวหลักของคนทั้งประเทศ จึงจะเห็นภาพคนรุ่นใหม่ที่เรียนจบมาสูงระดับทั้งปริญญาโทและเอกแต่จบมาเป็นเกษตรกรที่หันมาปลูกข้าว เลี้ยงสัตว์กันมากขึ้น นับเป็นการสวนกระแสทางความเชื่อและค่านิยมมากพอสมควร จึงเกิดเป็นวิถีเกษตรกรรุ่นใหม่ที่สามารถทำกำไรให้กับกิจการของตัวเองได้เป็นกอบเป็นกำแซงหน้ามนุษย์ออฟฟิศได้อย่างไม่อายเลยทีเดียว แต่จะทำอย่างไรให้ทำอาชีพนี้แล้วรวย บทความนี้จะรวบรวมวิธีการมาให้ไปดูกันเลย

• วางแผนการทำงานอย่างอย่างเป็นระบบ ทำการเกษตรสมัยใหม่จะต้องมีการวางแผนการทำงานให้ดี ต้องคิดก่อนเสมอว่าต้องการปลูกอะไร มีตลาดรองรับและสามารถขยายและเติบโตได้หรือไม่ ตลอดจนต้องศึกษาตลาดเพื่อหาทางหนีทีไล่ก่อนลงทุนจริง ต้องศึกษาความต้องการของตลาดก่อนเสมอว่าสินค้าที่จะผลิตออกมาเป็นที่ต้องการของตลาดมากน้อยแค่ไหน เพื่อดูทิศทางและคำนวณความเป็นได้ว่าเมื่อลงมือทำแล้วจะได้กำไรมากหรือน้อยและเสี่ยงต่อการขาดทุนหรือเปล่า ถ้ามีความเสี่ยงมากจะได้มีแผนสำรองไปทำอย่างอื่นหรือหาวิธีแก้ปัญหาไว้ล่วงหน้า เน้นการปลูกพืชผักปลอดสารพิษ เนื่องจากเทรนด์รักสุขภาพกำลังเป็นกระแสที่ได้รับความนิยมจากผู้บริโภค ดังนั้นพืชผักปลอดสารพิษ ผักออแกร์นิคจึงได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ตลาดจึงยังเปิดกว้างเป็นการเพิ่มโอกาสในการสร้างรายได้ให้แก่เกษตรรุ่นใหม่ได้ไม่น้อยเลยทีเดียว
• ทำไร่นาสวนผสม การทำไร่นาสวนผสมแบ่งโซนนิ่งในการเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ในอัตราส่วนที่เหมาะสมและเน้นการปลูกพืชหมุนเวียนเพื่อปรับปรุงดินหลีกเลี่ยงดินเสื่อมโทรมเร็ว และที่สำคัญคือต้องวางแผนในการเพาะปลูก นั่นคือต้องมีแผนระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว เช่น การปลูกพืชระยะสั้นเพื่อสร้างรายได้หมุนเวียนอย่างเช่น มะเขือ พริก แตงกวา มะเขือเทศ ตะไคร้เป็นต้น พืชระยะกลางเพื่อสร้างรายได้ต่อเนื่อง เช่นการปลูกข้าว มะนาว กล้วย มะละกอ พืชยืนต้นระยะยาวเพื่อรายได้ที่มั่นคง เช่น อินทผาลัม ไม้เศรษฐกิจอย่างไม้สักทอง ซึ่งทั้งหมดสามารถปลูกไปด้วยกันได้โดยปลูกพืชระยะสั้นและกลางแซมในพื้นที่ระหว่างแถวของพืชยืนต้น ซึ่งจะทำให้เกษตรกรมีรายได้เข้ามาอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง

• เพิ่มผลผลิตต่อไร่ให้มีกำไรสูง การเพิ่มผลผลิตทำได้อย่างไร ส่วนใหญ่จุดด้อยหลักๆที่เกษตรกรรุ่นเก่ายังคือยึดถือปฏิบัติกันมาคือการใช้สารเคมีเพื่อบำรุงและกำจัดศัตรูพืชกันอย่างแพร่หลาย ซึ่งเป็นการเพิ่มผลผลิตที่ได้ผลรวดเร็วแต่ไม่ยั่งยืนและยังส่งผลเสียต่อเกษตรกรทั้งทางตรงและทางอ้อม ทางตรงคือมีค่าใช้จ่ายสูงแทนที่จะได้เพิ่มกำไรกลับกลายเป็นการเพิ่มต้นทุนแทน ทางอ้อมคือส่งผลเสียต่อสุขภาพ การเพิ่มผลผลิตต่อไร่ให้สูงขึ้นสามารถทำได้ง่ายๆ ด้วยการหลีกเลี่ยงสารเคมีและใช้วิธีธรรมชาติกำจัดศัตรูพืชแทนเน้นการบำรุงดินให้อุดมสมบูรณ์เมื่อดินสมบูรณ์พืชผักก็จะงอกงามขึ้นเอง
• ผลิตในสิ่งที่ตลาดต้องการศึกษาว่าตลาดต้องการอะไร ผลิตในสิ่งที่แตกต่างเพื่อรองรับตลาดและสร้างรายได้ที่ไม่เหมือนใคร เน้นการปลูกพืชโดยวิถีธรรมชาติ โดยให้ธรรมชาติกำจัดแมลงศัตรูพืชด้วยกันเอง โดยการทำการเกษตรเลียนแบบระบบนิเวศให้สิ่งแวดล้อมพึ่งพาและกำจัดกันเองได้ เช่นเมื่อเรามีสิ่งแวดล้อมที่อุดมสมบูรณ์ระบบนิเวศน์ตามธรรมชาติจะกลับมาแมลงศัตรูพืชจะโดนแมลงศัตรูธรรมชาติกำจัดไปเองตั้งแต่ตัวอ่อนจนไปถึงตัวเต็มวัย
• สร้างแบรนด์และบรรจุภัณฑ์ให้โดดเด่น อย่าลืมว่าแบรนด์และบรรจุภัณฑ์ที่ดีสามารถดึงดูดลูกค้าได้ สินค้าเราดีแต่ไม่มีการบรรจุหีบห่อให้สวยงามและสะอาดตาลูกค้าก็ไม่สนใจการใส่ใจเรื่องบรรจุภัณฑ์จะช่วยให้ยกระดับสินค้าได้ และทำให้สินค้าเกษตรสามารถวางขายในซุปเปอร์มาร์เก็ตและสามารถเข้าถึงกลุ่มลูกค้าระดับบนได้อีกด้วย
• ทำการตลาดเพื่อเข้าถึงผู้บริโภคให้ได้มากยิ่งขึ้น สมัยนี้การทำการตลาดเพื่อเข้าถึงกลุ่มลูกค้าทำได้ไม่ยากโดยอาศัยสื่อโซเชียลเน็ตเวิร์ก ซึ่งมีค่าใช้จ่ายน้อยแต่มีประสิทธิภาพสูงเข้าถึงกลุ่มลูกค้าได้อย่างรวดเร็ว ทั้งนี้เพื่อลดการพึ่งพาพ่อค้าคนกลางให้ได้มากที่สุด เมื่อสินค้าเกษตรสามารถส่งถึงมือผู้บริโภคได้โดยตรงราคาที่ผู้ขายและผู้ซื้อซื้อขายกันจะเป็นราคาที่ยุติธรรมไม่ต้องบวกเพิ่มเกินความจำเป็น เกษตรกรก็จะไม่โดนกดราคายกตัวอย่างเช่น เกษตรกรรุ่นใหม่ที่ผันตัวเองจากพนักงานประจำมาปลูกผักสลัดส่งให้ร้านสเต็ก โดยมีการอัพเดทรูปอาหารผักสลัดผ่าน Facebook บ่อยๆ จนเป็นที่รู้จักของลูกค้าอย่างกว้างขวางและได้รับความสนใจจากลูกค้ามากขึ้นเรื่อยๆ จนสามารถทำรายได้เป็นหลักแสนต่อเดือน
• แปรรูปสินค้าเกษตรเพื่อเพิ่มมูลค่าและรายได้ เมื่อผลผลิตมีมากขึ้นบางครั้งสินค้าที่มากเกินไปอาจทำให้ขายไม่หมดขายไม่ทันได้ การแปรรูปจึงเป็นทางออกหนึ่งที่นอกจากจะช่วยลดความเสียหายหากสินค้าล้นตลาดแล้วยังจะช่วยเพิ่มมูลค่าให้แก่สินค้าเราได้ด้วย เช่นแปรรูปผลไม้เป็นไอศกรีม ผลไม้กระป๋อง เป็นต้น

รวมกลุ่มเกษตรกรเพื่อความเข้มแข็งและความมั่นคงในระยะยาวจะทำให้ชุมชนเข้มแข็งช่วยเหลือซึ่งกันและกันและมีอำนาจในการต่อรองได้มากยิ่งขึ้น สร้างเรื่องราวให้สินค้า การสร้างเรื่องราวให้ผลผลิตทางการเกษตรถือเป็นอีกจุดเด่นหนึ่งที่ช่วยดึงดูดลูกค้าได้อย่างไม่น่าเชื่อ อย่างเช่นที่เกษตรกรชาวญี่ปุ่นทำสืบต่อกันมาด้วยการบอกเล่าเรื่องราวของผลไม้ที่ปลูกในภูมิภาคต่างๆ จะให้รสชาติไม่เหมือนกัน ที่เมืองไทยก็มีเหมือนกันยกตัวอย่างข้าวซึ่งมีความโดดเด่นที่แต่ละสายพันธุ์ปลูกในดินแต่ละชนิดในแต่ละภาคจะให้รสชาติที่ต่างกัน เช่นข้าวลืมผัวที่ได้รับความนิยมจากชื่อที่แปลกจนใครต่อใครสงสัยว่าทำไมถึงเป็นข้าวลืมผัว ซึ่งแท้ที่จริงเป็นเพราะข้าวเป็นพันธุ์พิเศษพื้นเมืองของชาวม้งที่ให้ความรู้สึกเหมือนกินข้าวเหนียวแต่ที่จริงเป็นข้าวเจ้ามีความหอมที่เป็นเอกลักษณ์เมื่อคนที่เป็นภรรยาเป็นผู้หุงหาอาหารและได้กินข้าวก่อนเอร็ดอร่อยจนลืมนึกถึงสามี

ซึ่งเป็นการเปรียบเปรยให้เห็นว่าข้าวชนิดนี้อร่อยมากจนภรรยากินจนลืมนึกถึงสามี จึงเป็นที่มาให้ข้าวลืมผัวได้รับความนิยมอย่างรวดเร็วๆจนมีแต่คนอยากทดลองชิมว่าจะอร่อยจริงหรือไม่ ซึ่งเป็นการสร้าง story ให้สินค้าโดดเด่นไม่เหมือนใครได้ นอกจากนี้ยังมีผลไม้อย่างทุเรียน โดยเฉพาะทุเรียนเมืองนนท์ที่มีราคาตั้งแต่หลักหมื่นจนถึงหลักแสน ทำไมถึงได้ราคาสูงลิบลิ่วเรียกได้ว่าสูงจนซื่อนาฬิกาแพงๆ ได้เลยทีเดียวว่ากันว่าดินเมืองนนทบุรีเป็นดินที่มีความอุดมสมบูรณ์สูงเนื่องจากเป็นดินตะกอนมีแร่ธาตุผลไม้ที่ปลูกที่นี่จึงมีรสชาติหอมหวานอร่อยกว่าที่อื่น จนเป็นที่มาให้ทุเรียนที่ปลูกที่นนทบุรีมีราคาสูงลิบลิ่วนี่เป็นเพียงแค่ตัวอย่างเล็กๆ น้อยที่อยากให้เกษตรกรรุ่นใหม่รู้จักการสร้างเรื่องราวให้แก่สินค้าเกษตรของตัวเอง เพื่อดึงจุดเด่นให้ไม่เหมือนใคร

มีเครื่องหมายรับรองมาตรฐานสินค้า สินค้าการเกษตรในทุกวันนี้ยังไม่ได้รับการรับรองมาตรฐานว่ามีความปลอดภัยจากสารพิษมากนักเกษตรกรรุ่นใหม่จึงควรให้ความสำคัญกับการรับรองมาตรฐานเพื่อสร้างความมั่นใจให้แก่ลูกค้า และดึงจุดเด่นสินค้าให้แตกต่างจากสินค้าในตลาดทั่วไป ซึ่งเดี๋ยวนี้มีการรับรองผลผลิตทางการเกษตรตั้งแต่ขั้นตอนการตรวจสารตกค้างในดินจนถึงการตรวจสารตกค้างในผลิตภัณฑ์ โดยการรับรองของ MOU ภายใต้เครื่องหมาย Q เรียกได้ว่าเป็นการรับรอง From farm to table จากผู้ผลิตจนถึงมือผู้บริโภค

ดังที้ได้กล่าวมาแล้ววิถีชีวิตเกษตรกรรมเป็นอาชีพที่อยู่คู่กับสังคมไทยมานานการปลูกฝังค่านิยมผิดๆที่ว่าเป็นเกษตรกรไม่รวยและลำบาก จึงไม่จริงเสมอไปเนื่องจากคนยุคใหม่ให้ความสำคัญกับการทำอาชีพเกษตรกรมากขึ้นและเป็นเกษตรกรรมสมัยใหม่ที่สามารถสร้างโอกาสและความร่ำรวยได้ หากมีการศึกษาและวางแผนอย่างเป็นระบบอย่างจริงจังรวมถึงการทำตลาดอย่างต่อเนื่องแล้วสามารถสร้างรายได้ที่ดีและยั่งยืนได้อีกด้วย เนื่องจากอาชีพนี้เป็นอาชีพที่เกี่ยวข้องกับปากท้องและเป็นอาชีพหลักที่สร้างรายได้ให้ประเทศเป็นอันดับต้นๆเลยทีเดียวจึงเป็นอาชีพที่มีความน่าสนใจและเป็นทางเลือกให้แก่คนรุ่นใหม่ได้ไม่ยากเลย