รวมสูตรอาชีพ “วิธีปลูกแตงโม” ขั้นตอนการปลูกแตงโม, วิธีเพาะเมล็ดแตงโม โดยได้ทำการเลือกวิธีการปลูกแตงโม พร้อมเริ่มต้นอาชีพปลูกแตงโมขาย เริ่มธุรกิจขายแตงโมได้ทันที เหมาะสำหรับผู้สนใจอาชีพเสริม, สร้างอาชีพและอาชีพอิสระ
หากคุณมีสูตรอาชีพ “วิธีปลูกแตงโม” ต้องการแบ่งปันและโปรโมทร้านคุณ โปรดติดต่อ smeleader.thailand@gmail.com
แตงโม – เป็นผักตระกูลแตง ที่ปลูกง่าย สามารถปลูกได้ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ทุกฤดูกาลตลอดปี แตงโมปลูกได้ในดินแทบทุกชนิดแต่ปลูกได้ดีในสภาพดินร่วนปนทราย ซึ่งมีสภาพความ เป็นกรดเป็นด่าง ประมาณ 5.0–7.5 มีการระบายนํ้าได้ดี
แตงโมที่เกษตรกรปลูกอยู่ในปัจจุบันมีอยู่หลายสายพันธุ์โดยแต่ละสายพันธุ์จะมีลักษณะเฉพาะและมีความแตกต่างกัน ดังนี้
- แตงโมพันธุ์จินตรา ลักษณะผิวลายสีขาว ผลโต เนื้อละเอียดสีแดง กรอบ เปลือกอ่อน ผลกลมมีน้ำหนัก 4-6 กิโลกรัม
- แตงโมพันธุ์กินรี ลักษณะลายดำ แถบดำ ผลโต เนื้อละเอียดสีแดง กรอบ เปลือกอ่อน ผลกลมมีน้ำหนัก 4-6 กิโลกรัม
- แตงโมพันธุ์ตอปิโด ลักษณะเปลือกแตงโมจะทนต่อการขนย้าย ผิวลายเกือบดำ ผลเรียวยาว
- แตงโมพันธุ์ซ่อนย่า ลักษณะผลกลม ผิวแถบสีเขียวเข้ม เปลือกแข็ง เนื้อสีแดง
ข้อควรรู้เกี่ยวกับการปลูกแตงโม
- พื้นที่สำหรับปลูกแตงโมควรจะเป็นพื้นที่ที่ไม่ชื้นแฉะ เพราะแตงโมไม่ชอบพื้นที่น้ำแฉะแต่ก็ขาดน้ำไม่ได้เหมือนกัน
- ในการปลูกแตงโมจะใช้ต้นทุนไม่ต่ำกว่า 6,000 บาท ต่อ 1 ไร่
- เนื่องจากแตงโมจะขาดตลาดและมีราคาสูงในตอนกลางและปลายฤดูฝน เพราะว่าในช่วงดังกล่าวจะปลูกแตงโมได้ยากลําบาก เนื่องจากต้นแตงโมไม่ชอบฝนชุกจะตายด้วยโรคเถาเหี่ยวเป็นส่วนใหญ่ และเกิดโรคทางใบมาก ผลแตงโมจะเน่าง่ายอีกทั้งรสชาติจะไม่หวานจัดเหมือนแตงโมที่ปลูกในฤดูแล้ง หรือในฤดูหนาว ฉะนั้นจึงควรเริ่มปลูกแตงโมตั้งแต่ ต้นเดือนพฤศจิกายนไปจนถึงเดือนมีนาคม และ เก็บเกี่ยวครั้งสุดท้ายในเดือนมิถุนายน ซึ่งยังเป็นต้นฤดูฝนอยู่และมีผู้ต้องการบริโภคแตงโมกันมาก
1.ชื่ออาชีพเสริมปลูกแตงโม : วิธีปลูกแตงโม แบบเพาะต้นกล้า
อุปกรณ์/เครื่องมือเบื้องต้น :
- เมล็ดแตงโม
- พื้นที่เพาะปลูก (ควรปลูกในบริเวณที่เราดูแลได้ทั่วถึง)
- ปุ๋ยคอก (ขี้หมู ขี้วัว ขี้ไก่ หรือปุ๋ยอินทรีย์ก็ได้)
- น้ำหมักไล่แมลงและปุ๋ยอินทรีย์น้ำ
ขั้นตอนการปลูกแตงโม
- ถางหญ้า ทำความสะอาดรอบๆ แปลงปลูก เตรียมดินโดยการไถดะ ตากแดดไว้ 2 สัปดาห์ เพื่อฆ่าเชื้อในดินตามธรรมชาติ
- หลังจากนั้นไถพรวนอีกครั้ง ยกแปลงใส่ปุ๋ยคอก ยกร่องขึ้น ความห่างระหว่างแปลง แถวละ 5-6 เมตร เพื่อให้ลูกแตงโมรับแสงแดดได้เต็มที่ ถ้าลูกแตงโมได้รับแสงแดดไม่เต็มที่ ลูกจะไม่โต และยังเป็นการป้องกันโรคแมลง ความกว้างของแปลง ประมาณ 1-1.20 เมตร โดย 1 ไร่ จะใส่ปุ๋ยคอกโรย ประมาณ 300-400 กิโลกรัมต่อไร่ และใส่ปุ๋ยเคมีสูตรเสมอ 15:15:15 25 กิโลกรัม
- ใช้จอบหมุนพรวนดินโรตารี่พรวนดินให้ร่วนซุย วางระบบสายน้ำ ใช้พลาสติกคลุมแปลง เอาดินกลบและดึงพลาสติกให้ตึง เจาะรูระยะห่าง 45 เซนติเมตรต่อรู แปลงหนึ่งจะปลูกได้ 2 แถว ระหว่างแปลงทำระบบน้ำอยู่ตรงกลาง
- ก่อนที่จะลงต้นกล้าให้รดน้ำในแปลงทิ้งไว้ 1 วัน วันรุ่งขึ้นก็เริ่มปลูกได้
- เมื่อนำต้นกล้าลงปลูก ต้องสังเกตดูต้นกล้า ซึ่งต้นกล้าจะต้องสมบูรณ์ยาวประมาณ 1 คืบ และต้องตัดใบออกให้เหลือ 4 ใบที่สมบูรณ์ที่สุดไว้
- รดน้ำวันละ 1 ครั้งในต้อนเช้าหรือตอนเย็นก็ได้ จากนั้นเมื่อเวลาผ่านไปประมาณ 3 วัน ให้ใช้ปุ๋ยสูตร 15-15-15 จำนวน 1 ช้อนโต๊ะผสมกับน้ำ 10 ลิตร ใช้รดลำต้นประมาณ 1 แก้วต่อต้นแตงโม 1 ต้น โดยในช่วงนี้ต้นแตงโมจะเริ่มแตกยอด
- 5-7 วัน ต้นแตงโมที่ปลูกจะออกใบใหม่มาอีก รวมเป็น 7 -8 ใบ ให้เกษตรกรตัดทิ้งให้เหลือใบที่สมบูรณ์ที่สุดเพียง 4 ใน
- เมื่อเวลาผ่านไปสักระยะ ต้นแตงโมจะเริ่มแตกเถา ให้เกษตรกรสังเกตดูความสวยและความสมบูรณ์ของเถาแตงโม ถ้าเถาไหนไม่สมบูรณ์หรือแตกเถามากเกินไป ให้ตัดทิ้งให้เหลือไม่เกิน 4 เถา เพราะถ้าไม่ตัดเถาทิ้งจะทำให้แตงโมติดลูกในระยะเวลาที่ต่างกัน ผลแตงโมจะโตไม่พร้อมกันและขาดคุณภาพ
- เมื่อแตงโมเริ่มเลื้อยเถาได้ 6 วัน ให้เกษตรกรหว่านปุ๋ยสูตร 15-15-15 ในแปลงอีกฟากหนึ่งที่ยังไม่ได้คลุมผ้าพลาสติกจากนั้นไถกลบ เพื่อให้ปุ๋ยค่อยๆซึมไปหาลำต้นแตงโมที่ปลูกในระยะตรงข้ามกัน
- จากนั้นอีก 7 วันหรือ 1 สัปดาห์ต้องให้ฮอร์โมนบำรุงต้นทางใบกับต้นแตงโม
- หมั่นสังเกตปัญหาเกี่ยวกับโรคและแมลงที่มารบกวน ไม่ว่าจะเป็นโรคราน้ำค้าง โรคใบจุดหรือไฟลามทุ่ง โดยเฉพาะโรคไฟลามทุ่งจะรุนแรงมากที่สุดเพียงแค่ 3 วันจะทำให้แตงโมเหี่ยวแห้งทั้งสวน เกษตรกรต้องใช้สารจำพวก แอนแทรคโน๊ต และใช้เคมีเข้าช่วยในการกำจัดปัญหา
- เมื่อปลูกครบ 1 เดือนเถาแตงโมจะเริ่มเลื้อยยาวขึ้น โดยลักษณะเถาของแตงโมจะไม่มีเถาเดียวเรียวยาวออกไปแต่จะแตกกิ่งออกไปเป็นแขนง เมื่อมีกิ่งแขนงที่แตกออกไปมากๆ เกษตรกรจะต้องกำจัดทิ้ง โดยการนับช่วงระหว่างใบจำนวน 5 ช่วงตั้งแต่ลำต้น เมื่อนับไปถึงช่วงข้อที่ 5 ให้เด็ดกิ่งแขนงออกให้เหลือแต่เถาหลักคงเอาไว้
- เมื่อแตงโมอายุ ครบ 35-40 วันจะเริ่มออกดอกและติดผลเป็นลูกเล็กๆ ตามเถาที่เลื้อยบนดินในแปลง เกษตรกรต้องมั่นดูแลเรื่องโรคและแมลง นอกนั้นต้องสังเกตดูความสมบูรณ์ของผลแตงโมโดยสังเกตดูก้านผล ถ้าก้านผลเล็กและลูกไม่สมบูรณ์ต้องเด็ดทิ้ง การเด็ดผลด้อยแตงโมจะต้องนับจากช่วงใบตั้งแต่ลำต้นไป ถ้าติดผลในช่วงข้อที่ 6 ให้เด็ดทิ้ง แล้วนับไปอีก 4 ช่วงข้อถ้ามีผลติดอีกก็ให้เด็ดทิ้งเหมือนกัน จากนั้นนับไปอีก 4 ช่วงข้อสังเกตดูผลที่มันติดอยู่ถ้าผลสมบูรณ์ให้ปล่อยไว้ให้โตและถ้าไม่สมบูรณ์ให้เด็ดทิ้งทันที จากนั้นนับไปอีก 3 ช่วงข้อ ถ้ามีผลแตงโมติดอยู่ให้คงผลนั้นไว้เลี้ยงให้โตจะเป็นลูกแตงโมที่โตและสมบูรณ์ โดย แตงโม 1 ต้นจะต้องมีผล 1-2 ลูกเท่านั้น
- เมื่อคัดเลือกผลที่สมบูรณ์ที่สุดแล้ว เกษตรกรต้องหมั่นดูแลเกี่ยวกับปัญหาโรคและแมลง ดูแลจนผลแตงโมมีน้ำหนัก 1 กิโลกรัม ให้ใช้ปล้องไม้ไผ่ยาวประมาณ 15 เซนติเมตร ผ่าครึ่งนำมารองผลแตงโมไว้ เพื่อป้องกันแมลงในดินมาเจาะผลแตงโมและเป็นการรักษาผิวแตงโมให้สวย
- เมื่อครบกำหนด 55 วัน (ในช่วงฤดูร้อน)แล้วเป็นช่วงที่สามารถเก็บผลผลิตสู่ท้องตลาดได้ ซึ่งแตงโมทุกพันธุ์จะมีอายุการเจริญเติบโตที่ไม่แตกต่างกัน
การเพาะต้นกล้า
ต้นกล้าต้องเตรียมให้แข็งแรง ถ้าต้นกล้าไม่แข็งแรงจะเกิดปัญหาตั้งแต่ตอนปลูก ต้นจะไม่เสมอกัน วิธีการดูแลต้นกล้า คือให้สังเกตว่า มีเชื้อรา หรือมีรากเน่าหรือไม่
- ใส่ดินลงหลุมให้เต็ม ไม่ต้องกดให้แน่น เพราะถ้ากดแน่นดินจะมีความชื้นสูง น้ำไม่ระบายทำให้รากเน่า
- หลังจากใส่ดินเสร็จให้ใช้ฝักบัวรดน้ำ ปล่อยให้ดินหมาด
- ใช้ไม้จิ้มฟัน เจาะลงในหลุมเพาะแล้วเอาเมล็ดแตงโมกดลงไป
- ใช้หนังสือพิมพ์ 2 แผ่น ปิดถาด และใช้พลาสติกคลุมทับปิดให้สนิท ทิ้งไว้ 3 วัน เพื่อดูดความชื้น หลังจากนั้นต้นกล้าจะเริ่มงอก ให้นำต้นกล้ามาวางไว้ที่มีแดดรำไร ประมาณ 2 วัน จะเริ่มมีใบเลี้ยงขึ้นมา และให้สังเกตจะมีเมล็ดแตงเกาะตามใบเลี้ยงให้ดึงออกให้หมด แล้วเอาต้นกล้ามารดน้ำ เช้า-เย็น ประมาณ 10-12 วัน ก็พร้อมลงแปลง
ระบบน้ำปลูกแตงโม
- ระบบให้น้ำแบบร่อง คือขุดเป็นร่องแล้วแหวกดินออกคลุมผ้าข้างๆ แล้วปลูก ให้น้ำอยู่ตรงกลาง
- ระบบน้ำหยด
- ระบบน้ำพุ่ง การให้น้ำจะสะดวกรวดเร็ว ถ้าเปรียบกับให้ระบบแบบร่อง ถ้าร่องไม่เสมอจะไหลไปที่ต่ำ ระบบน้ำพุ่งคือ ช่วยลดปัญหา ไม่ต้องกลัวว่าน้ำจะล้น ในการปลูกระบบน้ำพุ่งถือเป็นหัวใจสำคัญในการปลูกแตงโม เพราะแตงจะได้กินน้ำอย่างรวดเร็ว ส่วนระยะเวลาในการให้น้ำ จะให้น้ำเพียงเวลาเดียว คือช่วงเช้า รดน้ำเพียง 2 นาที ก็พอ ซึ่งถ้าเปรียบเทียบกับพืชชนิดอื่นแล้วถือว่าใช้น้ำน้อยมาก
2.ชื่ออาชีพเสริมปลูกแตงโม : วิธีปลูกแตงโม แบบหว่านเมล็ด
อุปกรณ์/เครื่องมือเบื้องต้น :
- เมล็ดแตงโม
- พื้นที่เพาะปลูก (ควรปลูกในบริเวณที่เราดูแลได้ทั่วถึง)
- ปุ๋ยคอก (ขี้หมู ขี้วัว ขี้ไก่ หรือปุ๋ยอินทรีย์ก็ได้)
- น้ำหมักไล่แมลงและปุ๋ยอินทรีย์น้ำ
ขั้นตอนการปลูกแตงโม
- ใช้รถไถเดินตามยกร่อง (ถ้าไม่มีรถไถก็ปลูกเป็นแถวเป็นแนวตามที่เราสะดวก)
- รองพื้นด้วยปุ๋ยคอกที่เตรียมไว้พอประมาณ
- ไถกลบดินเพื่อเตรียมหยอดเมล็ด
- หยอดเมล็ดลงหลุมประมาณหลุมละ 2-3 เมล็ด ระหว่างหลุมห่างกันประมาณ 80 ซม.(เดิน 2 ก้าวธรรมดา)
- เมล็ดอาจแช่น้ำก่อนปลูกก็ได้หรือถ้าดินชุ่มก็สามารถหยอดได้เลย
- ผ่านไป 5-7 วัน ยอดอ่อนแตงโมจะโผล่ออกมาให้เห็น
- เริ่มแตกใบจริง ให้เราฉีดน้ำหมักไล่แมลงและปุ๋ยอินทรีย์น้ำสัปดาห์ละครั้ง ช่วงนี้จะเริ่มมีแมลงเต่าแตงเข้ารบกวน ให้ฉีดน้ำหมักไล่แมลง 3 วันต่อครั้ง ถ้าลงหนักให้ฉีดวันเว้นวัน เราอาจผสมไปกับปุ๋ยอินทรีย์น้ำได้เลย
- แตงโม 3-4 อาทิตย์ จะเริ่มมีใบจริง 8-10 ใบแล้ว แมลงเต่าแตงจะเข้ากัดกินใบ ฉีดปุ๋ยและน้ำหมักอาทิตย์ละ 1 ครั้งเหมือนเดิม แต่ถ้าแตงโมอายุ 1 เดือนขึ้นไปไม่เป็นไร
- 1 เดือนครึ่ง ผลเท่าประมาณไข่ไก่เป็นส่วนมาก ลูกที่โตที่สุดก็เต็มอุ้งมือ ระยะนี้ถ้าอยากเห็นผลแตงโมก็ต้องเปิดดูตามเถาแตงโม
- เข้าเดือนที่ 2 หากเจอโรค เป็นโรคยอดไหม้ที่เกิดจากการเข้าทำลายของเพลี้ยไฟ ถ้าเริ่มเจอให้รีบเด็ดใบทิ้งและฉีดบิวเวอร์เรียเพื่อยับยั้งและไม่ควรปลูกแตงโมซ้ำที่เดิม ตอนนี้ก็ต้องทำใจ ลูกที่มีขนาดเท่าเทนนิสก็แห้งเหี่ยวไปตามระเบียบ เนื่องจากใบถูกทำลายจึงไม่มีอาหารมาเลี้ยงผล
- เมื่อครบ 2 เดือน ตัดก่อนสุกประมาณ 3-4 วัน เพื่อให้เก็บได้นาน ถ้าตัดตอนสุกเลยผลจะช้ำ
การเก็บผลแตงโม
ให้เลือกเก็บผลที่แก่สุกเหมาะสม วิธีเก็บได้นำมีดคมตัดที่ก้านขั้วผล หรือใช้หัวแม่มือกับนิ้วชี้จับจิกที่ก้านขั้วผลบิดให้ขาด
อ้างอิงจาก
- www.sentangsedtee.com
- www.rakbankerd.com
- www.organicfarmthailand.com
- www.eto.ku.ac.th